Kalendarium Puszczaństwa w Polsce
Historia Polskiego Puszczaństwa
Oczywiście poza opisywanymi niżej wydarzeniami przez ponad 100-letnią historię puszczaństwa w Polsce przewinęło się więcej środowisk, które w mniejszym i większym stopniu czerpały z woodcraftu, wiele osób zapewne zdobywało Orle Pióra i działały mniejsze czy większe gromady, kręgi lub drużyny. Niestety nie dotarła do mnie o nich wiedza lub w sposób świadomy pominąłem je wybierając tylko te wydarzenia, które miały największy wpływ na rozwój polskiego puszczaństwa.
Należy też pamiętać, że o ile światowy skauting rozwijał się pod wpływem woodcraftu, o tyle do Polski woodcraft dotarł po skautingu i rozwijany był przez harcerzy jako element pracy harcerskiej. Dopiero od wydania przez Klimanka Zwitka Kory Brzozowej wytworzył się osobny od dotychczasowego nurt zawierający wszystkie elementy myśli Setona. W związku z tym puszczaństwo w drużynach leśnych czy kręgach instruktorskich takich jak Krąg Czarnego Dębu jest tylko elementem metody rozumianym jako obozownictwo, bliskość przyrody i obrzędowość. Więcej o tych różnicach można przeczytać tutaj.
Jeśli uważasz, że coś powinno się znaleźć w zestawieniu to zostaw proszę komentarz. Pamiętaj, że jest to tylko ekstrakt, a nie artykuł opisujący całą historię.
Puszczaństwo przed II Wojną Światową
- 1912 – Bronisław Bouffał wydaje podręcznik dla harcerzy Boy Scauts. Indyanizm w wychowaniu, w którym po raz pierwszy zostają opisane działania E. T. Setona oraz jego organizacja.
- 1920 – Maria Rodziewiczówna wydaje Lato Leśnych ludzi, które w przyszłości staje się inspiracją dla wielu harcerskich działań.
- 1921 – Adam Ciołkosz zakłada Wolne Harcerstwo czerpiąc inspiracje z puszczaństwa. Ciołkosz również po raz pierwszy proponuje tłumaczenie terminu woodcraft na puszczaństwo.
- 1924 – Z inicjatywy Władysława Ludwiga zorganizowany zostaje pierwszy instruktorski Kurs Wigierski odwołujący się do elementów zawartych w puszczaństwie. Kursy organizowane są aż do wybuchu wojny.
- 1926 – Formują się pierwsze Kręgi harcerskiej rodziny puszczańskiej (m.in. Krąg Czarnego Dębu)
- 1932 – W wyniku popularyzacji wśród harcerzy puszczańskiego elementu obrzędowości jakim są miana, czasopismo Harcmistrz rozpoczyna prowadzenie rejestru mian puszczańskich i kontynuuje aż do wybuchu wojny. Mniej więcej w tym samym okresie powstają instruktorskie kręgi puszczańskie podzielone na gromady i zrzeszone w rodzinie puszczańskiej.
- 1935 – Leopold Ungeheuer wydaje Próby Wodzów, które to wymieniane są jako jedna z inspiracji puszczaństwa w Polsce.
- 1939 – Puszczaństwo i harcerstwo schodzą do podziemia.
Puszczaństwo w okresie PRL
- Niemal przez cały okres trwania okupacji sowieckiej rodziny puszczańskie i kręgi instruktorskie są inwigilowane i działają w konspiracji.
- 1965 – Tadeusz Wyrwalski zainspirowany Hargravem i Setonem zakłada we Wrocławiu harcerski Szczep Drużyn Leśnych „Watra”. Jest propagatorem harcerstwa leśnego.
- 1988 – Tadeusz Wyrwalski wydaje Rozwój idei puszczańskiej 1902-1939 r.
Puszczaństwo w wolnej Polsce
- 1989 – Milan Klimanek w wyniku represji komunistycznych przenosi się z Czech do Katowic
- 1992 – Milan Klimanek wydaje Zwitek kory Brzozowej według E. T. Setona. Jest to pierwsze polskie wydanie. Klimanek staje się osią polskiego ruchu puszczańskiego w jego domu odbywa się wiele spotkań działaczy i sympatyków. Na spotkaniach pojawiają się liczni instruktorzy harcerscy i puszczanie w tym Tadeusz Wyrwalski, Ales Kapica, Rafał Łoziński, Adam Pyjor i Robert Bokacki. Klimanek Zakłada Biblioteczkę Walden, która staje się pierwszym wydawnictwem puszczańskim w Polsce.
- 1997 – 45. Drużyna Harcerzy Kraal założona w 1987 r. przez Adama Pyjora -Pytona staje się pierwszą drużyną harcerską realizującą program puszczański według Zwitka Kory Brzozowej
- 2000 – 2017 – Ma miejsce cykl pierwszych spotkań ruchu puszczańskiego pod nazwą „Sejm Puszczański” zainicjowanych przez Rafała Łozińskiego, a współtworzonych przez Kamila Makosa i Adama Pyjora (2000 Gniezno, Zlot ZHP; 2001 Bystrzyca Kłodzka, 2004 Jezioro Narie, 2007 Kielce, Zlot ZHP, 2008 Mińsk Mazowiecki, 2009 Jezioro Narie, 2017 Konstancin-Jeziorna)
- 2002 – 8. Mazowiecka Drużyna Skautowa założona przez Kamila Makosa w 1989 r., inspirująca się puszczaństwem, wplata do swojej pracy program zawarty w Zwitku Kory Brzozowej.
- 2004 – Umiera Tadeusz Wyrwalski
- 2006 – Umiera Milan Klimanek. Bilbioteczka Walden kończy działalność.
- 2009 – Wydanie zmienionego, błędnego tekstu Zwitka Kory Brzozowej tł. z języka czeskiego jako Zwój Kory Brzozowej, wyd. text. Jest to czwarte polskie wydanie (z błędnym numerem III oraz zmianą treści i obniżeniem wymagań wielu czynów w Księdze Orlich Piór). Pozytywnym efektem wydania była nowa fala popularności puszczaństwa w Polsce. Niestety w wyniku błędów w tekście obniżeniu uległa jakość programu puszczańskiego. Od tej publikacji wydawnictwo Text rozpoczyna stopniowe wznawianie wydawania książek o tematyce puszczańskiej.
- 2011 – Karol Stryjeński zakłada bloga Z błękitnym niebem! Jest to pierwszy portal o tematyce puszczańskiej w Polsce.
- 2013 – Ales Kapica uruchamia internetową encyklopedię puszczańską, na której publikuje również po Polsku.
- 2019 – z inicjatywy Dariusza Morsztyna w Republice Ściborskiej odbywa się zamknięte spotkanie przedstawicieli wybranych środowisk harcerskich inspirujących się puszczaństwem. Wśród obecnych znajduje się między innymi Adam Pyjor – Pyton.
- 2020 – Dariusz Morsztyn rozpoczyna budowę Muzeum Ruchu Puszczańskiego w Republice Ściborskiej eksponującego tradycję puszczaństwa w harcerstwie.
Powstanie pierwszej organizacji puszczańskiej w powojennej Polsce
- 15.10.2022 – w Konstancinie-Jeziornej z inicjatywy Rafała Łozińskiego, Roberta Bokackiego i Karola Stryjeńskiego powstaje Wielka Rada Orlich Piór. Jest to pierwsza, centralna, polska organizacja puszczańska. WROP zrzesza najbardziej zaangażowanych działaczy ruchu z całego kraju w tym instruktorów ZHP, ZHR i osoby niezrzeszone w organizacjach harcerskich. Za cele stawia sobie rozwój i popularyzację ruchu przy zachowaniu autonomii środowisk.
- 15.01.2023 – Miało miejsce pierwsze spotkanie przedstawicieli Wielkiej Rady Orlich Piór z naczelnictwem czeskiej Ligi Leśnej Mądrości w Ostravie. Nawiązanie współpracy pomiędzy organizacjami.
- 22.04.2023 – Odbyła się Konferencja Harcmistrzowska ZHP na temat Puszczaństwa zorganizowana w Konstancinie-Jeziornej z inicjatywy Roberta Bokackiego. Wśród prelegentów naczelnictwo Czeskiej Ligi Leśnej Mądrości i Julia Seton.
- 30.04.2023 – Odbył się pierwszy, ogólnopolski Sejm Puszczański w Polsce. Został zorganizowany w Wenecji, gm. Morąg przez Wielką Radę Orlich Piór. W Sejmie udział wzięli liczni przedstawiciele środowisk puszczańskich i harcerskich z całego kraju oraz naczelnictwo czeskiej Ligi Leśnej Mądrości. Na Sejmie nadano pierwsze cztery tytuły Sagamora w Polsce.
- 2023 – Trwają prace nad powołaniem Polskiej Ligi Puszczańskiej – jako federacji środowisk puszczańskich.
Sejm Puszczański
Czym jest Sejm Puszczański?
Sejm puszczański jest najważniejszym wydarzeniem w życiu każdego szczepu i całego ruchu. Jest to najważniejszy puszczański rytuał ustanowiony przez E. T. Setona. Sejm jest uroczystą ceremonią, woodcrafterskim świętem. Puszczanie przygotowują się do tej uroczystości z dużym wyprzedzeniem.
Tadeusz Wyrwalski – Wilk Tropiciel
Tadeusz Wyrwalski – Wilk Tropiciel
Tadeusz Wyrwalski (1923 r. – 30.01.2004 r.) – Harcmistrz, doktor nauk medycznych, pisarz, puszczanin.
Milan Klimánek – biografia
Milan Klimánek – Wayseeker
Milan Klimánek – jak głosi jego puszczańskie miano przez całe swoje życie poszukiwał drogi leśnej mądrości. Nie tylko odnajdował ścieżkę wiodącą do woodcraftu, ale poświęcił swoje życie żeby wskazywać ją innym.
Puszczańska Szarfa Zaszczytów
Puszczańska Szarfa Zaszczytów
Szarfa zaszczytów jest widomym znakiem przynależności do ruchu puszczańskiego. Puszczanie nie używają mundurów, zastępują je szarfami. Puszczańską Szarfę Zaszczytów nosi się przerzuconą przez prawe ramię i spina na lewym biodrze. Przez swoją odświętność z dowolnego ubrania uczyni uroczysty, woodcrafterski strój. Z reguły szarfę zakłada się na szczególne uroczystości takie jak Sejm Puszczański. W wielu środowiskach przyjęło się, że szarfę wręcza się nowemu członkowi podczas przyjmowania go do szczepu.
Modlitwa Omaha – tekst, tłumaczenie, melodia
Modlitwa Plemienia Omaha
Polscy Puszczanie mogą zastanawiać się czym jest Modlitwa Omaha, o której wspomina polskie wydanie Zwoju Kory Brzozowej (Kraków 2009) oraz czeski Svitek březové kůry (4 O 14 Woodcraft). Zwłaszcza, że wpisując to hasło w popularne wyszukiwarki nie da się znaleźć za wiele informacji.
Czym jest Puszczaństwo?
Co to jest Puszczaństwo?
Próba wyjaśnienia czym jest „puszczaństwo” przysparza nielichych trudności. Wszystko przez to, że termin ten nigdy nie został precyzyjnie zdefiniowany, często odnosi się do odmiennych obszarów i wypowiadany jest w różnych kontekstach. Przez to wszystko, określenie „puszczaństwo” stało się enigmatyczne i nieuchwytne.
12 Ustaw Leśnej Mądrości – Reguła Czterokrotnego Ognia
Reguła Czterokrotnego Ognia – 12 Ustaw Leśnej Mądrości
Oto puszczańska Reguła Czterokrotnego Ognia.
W jego centrum znajduje się krąg – symbol Wielkiego Ducha. Jest on ogniem Głównym, z którego przez płomienie Ciała, Myśli, Ducha i Służby wychodzą cztery światła: Piękno, Prawda, Siła i Miłość. Każde z tych Świateł zawiera trzy promienie, które ogółem symbolizują Dwanaście Ustaw Leśnej Mądrości.
Laska skautowa – czym jest? Do czego służy?
Laska skautowa
Laska skautowa nazywana bywa również po prostu „laską” lub „lagą„. Ale nie ukrywajmy – przez większość ludzi, którzy zobaczą jak idziesz z nią ulicą zostanie nazwana „kijem„.
John Comfort Filmore
John Comfort Filmore
J. C. Filmore – amerykański muzyk urodzony 4.02.1843 r. we Franklin, Connecticut, zmarł 14.08.1898 r. w Taftwail, Connecticut.
Był teoretykiem muzyki, autorem książek o kompozycji i studium gry na fortepianie. Spisał melodię Modlitwy Plemienia Omaha, która później stała się częścią obrzędowości Puszczańskiej.
Edukacja i kariera muzyczna
W 1866 r. ukończył Oberlin College w Ohio, a cztery lata później w 1870 r. obronił tam doktorat. Pracował w Ripon College w Wise, gdzie spędził dziesięć lat (1868–78). Następnie wykładał w Milwaukee College for Woman (1878-1884). W 1884 założył Milwaukee School of Music, którą kierował jako dyrektor do 1895, kiedy to objął kierownictwo szkoły muzycznej w Pomona College w Claremont w Kalifornii.
J. C. Filmore a Woodcraft
Dla Ruchu Woodcrafterskiego duże znaczenie ma to, że współpracował z etnologiem Alice C. Fletcher przy przetwarzaniu jej obszernej kolekcji pieśni indiańskich. Spotkali się wiosną 1888 roku, a efektem tej współpracy było opublikowane w 1893 roku studium muzyki plemienia Omaha.
Siedem Tajemnic Leśnej Mądrości
Drogą Ciała do Piękna,
drogą Myśli do Prawdy,
drogą Ducha do Siły,
drogą Służby do Miłości.
Tajemnice Leśnej Mądrości
Oto jest siedem tajemnic Leśnej Mądrości. Według E. T. Setona poznając je zbliżasz się do Wielkiego Ducha, ideału Puszczaństwa i stajesz się lepszym człowiekiem. Na nich opiera się idea Woodcraftu.
O Tradycji i Kursach Wigierskich – H. Wechsler
Tekst który udostępniam poniżej został napisany przez hm. Henryka Wechslera i zamieszczony na łamach pisma „Harcerstwo” 1/1948. Opowiada on o pięknej tradycji kursu nad Wigrami.
Ernest Thompson Seton – Czarny Wilk
Ernest Thompson Seton (1860-1946), Czarny Wilk – Ojciec Puszczaństwa i Woodcraftu
9 Głównych Zasad Puszczaństwa
Ernest Thompson Seton sformułował dziewięć zasad Leśnej Mądrości, czyli główne założenia dla zbudowanego przez siebie Woodcraftu.