Tadeusz Wyrwalski – Wilk Tropiciel
Tadeusz Wyrwalski (1923 r. – 30.01.2004 r.) – Harcmistrz, doktor nauk medycznych, pisarz, puszczanin.
Młodość Tadeusza Wyrwalskiego
Tadeusz Wyrwalski urodził się w Zabłociu nieopodal Żywca. Uczył się w Żywcu, od dziecka wykazując talenty w naukach przyrodniczych. W listopadzie 1934 r. wstąpił do harcerstwa – do V DH im. Tadeusza Kościuszki. To w harcerstwie pierwszy raz zetkną się z obozowaniem i bytowaniem w przyrodzie. Tam też nabrał zamiłowania do Beskidu Żywieckiego.
O jego losach podczas okupacji niemieckiej wiemy tylko tyle, że pracował jako elektrotechnik.
Powojenne losy Tadeusza Wyrwalskiego
Od 1946 r. studiował Biologię – Fizjologię zwierząt na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1951 r. obronił pracę magisterską na temat Ciała redukcyjne w hemolimfie owadów. Jako student pracował również na Uniwersytecie, najpierw jako wolontariusz, potem jako asystent na katedrze Fizjologi Zwierząt.
W okresie studenckim powrócił również do działalności w ZHP. Zdobywał kolejne stopnie, działał aktywnie w kręgu akademickim oraz dolnośląskich drużynach aż do zlikwidowania ZHP przez komunistów w 1950 r. Przez następne siedem lat prowadził harcerstwo w konspiracji organizując nielegalne obozy w Beskidach i na Mazurach. Wówczas też zaczął wprowadzać elementy woodcraftu w metodę harcerską.
W 1954 r. rozpoczął studia medyczne, które zakończył zdobywając dyplom lekarski w 1960 r.
Tadeusz Wyrwalski w odradzającym się harcerstwie
Wraz z 1957 r. i odwilżą w polskiej polityce, Tadeusz Wyrwalski wznowił jawną działalność harcerską, zdobył stopień przewodnika i zajął się organizacją Szczepu harcerskiego we Wrocławiu. Stopień harcmistrza zdobył już w 1965 r. W drugiej połowie lat sześćdziesiątych bardzo rozwinął swoją działalność harcerską. Prawdopodobnie jego kontakt z angielskim woodcraftem Johna Hargrave został nawiązany za pośrednictwem niemieckich opracowań na temat Kibbo Kift i niemieckiego skautingu.
Wydaje się, że w początkowym okresie pod pojęciem puszczaństwo Tadeusz Wyrwalski rozumiał głównie przyrodoznawstwo, czy nieco szerzej wiedzą pozwalającą na samotne przetrwanie w lesie. Później rozszerzył znaczenie puszczaństwa określając nim styl bycia blisko natury, przeciwstawnego dla konsumpcyjnego życia.
Podobnie indianizm, początkowo uznawał jedynie za „szatę”, harcerstwa leśnego, bez przykładania większej wagi do wiedzy etnograficznej i historycznej. Później, po zapoznaniu się z pisarstwem E. T. Setona, Indianin stał się dla niego wzorem ruchu woodcrafterskiego. Jak sam pisał:
Wysoki poziom moralny Indian, od którego przeciętny człowiek cywilizowany jest jeszcze bardzo oddalony, ich wszechstronny rozwój fizyczny i duchowy świadczą o tym, że Indianin może być uznawany za najpiękniejszy typ człowieka, jaki dotąd żył na ziemi i że możemy go śmiało uznać za idealnego przedstawiciela Woodcraftu i zarazem za wzór dla naszych harcerzy leśnych.
System szczepowy harcerstwa leśnego T. Wyrwalskiego
System szczepowy u Wyrwalskiego był swoistym połączeniem polskich struktur harcerskich ze wzorami zaczerpniętymi od niemieckich skautów z organizacji Kibbo Kift.
We wrocławskim szczepie istniał za równo harcerski podział na zastępy jak i puszczański podział na kręgi rówieśnicze.
W tym modelu drużyna była podzielona na kilka zastępów, po około dziewięciu harcerzy. Na czele każdego z zastępów stał wódz – zastępowy mający największe doświadczenie. Wszyscy wodzowie drużyny tworzyli krąg wodzów. Natomiast harcerze podzieleni byli według wieku na krąg wilczków i wojowników.
Wojownicy mieli nadane miana puszczańskie i byli pełnoprawnymi harcerzami leśnymi. Każdy wojownik miał pod swoją opieką wilczka i zajmował się jego szkoleniem i wychowaniem. Aby wilczek mógł zostać wojownikiem musiał mieć co najmniej dwuletni staż w drużynie, uzyskać stopień wywiadowcy oraz zdobyć pięć sprawności leśnych tj: Trapera, Tropiciela, Służbę Polowa, Leśnego Człowieka i Trzy Pióra. Aby zostać wodzem harcerz również musiał przejść odpowiednią próbę i uzyskać wymagane sprawności.
W tej skomplikowanej strukturze macierzowej praca harcerska odbywała się zarówno na poziomie zastępów jak i kręgów (wyszkolenie puszczańskie).
Symbol harcerzy leśnych Tadeusza Wyrwalskiego
Za symbol harcerstwa leśnego T. Wyrwalski przyjął plakietkę wzorowaną na symbolu organizacyjnym Kibbo Kift. Czerwony okrąg symbolizujący jedność ludzkości i świata. Żółta litera „K” nawiązująca do staroegipskiego „Ka” symbolu czci dla ducha. Ogień jest symbolem życia, a drzewo leśnej wiedzy.
Poza plakietką wprowadzono odznakę wojownika wzorowaną na odznace angielskiej organizacji Woodcraft Folk. Lilijka harcerska używana przez wrocławski Szczep „Watra” była z kolei inspirowana logotypem czasopisma Nowych Skautów Niemieckich Der Weiße Ritter.
Szczep Drużyn Leśnych „Watra”
W 1965 r. po letnim obozie Wyrwalski założył Szczep wzorowany na woodcrafcie. Był to pierwszy tego typu szczep w Polsce. W styczniu 1968 r. komendant Hufca Wrocław potwierdził istnienie Szczepu Drużyn Leśnych „Watra” rozkazem. Wprowadzenie systemu szczepowego w takim wyglądzie jak opisano powyżej wymagało około trzech lat. Wyrwalski pisał, że krąg wojowników udało się powołać dopiero w 1970 r.
Rozwój Idei Puszczańskiej w Skautingu
Wyrwalski publikował kilka książek o tematyce leśnej i skautowej. Do najważniejszych należy Rozwój Idei Puszczańskiej w Skautingu 1902-1939. Omówił w niej założenia ideowe organizacji woodcrafterskich na świecie oraz przybliżył ich działalność. Tym samym w znacznym stopniu wzbogacił wiedzę w Polsce na temat puszczaństwa.
1993 r. Milan Klimánek nawiązał współpracę z Wyrwalskim, która zaowocowała napisanie obszernego opracowania o tematyce puszczańskiej Kniha o Woodcraftu. Wyrwalski dokonał w niej opracowania zagadnień angielskich i niemieckich organizacji puszczańskich, oraz poruszył temat Wolnego Harcerstwa A. Ciołkosza.
Tadeusz Wyrwalski zmarł 21 stycznia 2004 r. i został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Przemienienia Pańskiego w Żywcu.
Głodnych wiedzy odsyłam do obszernego opracowania Wojciecha Kucharskiego, które było dla mnie wzorem do niniejszego wpisu.
Śledź mnie na FB lub IG
