Historia Polskiego Puszczaństwa

Oczywiście poza opisywanymi niżej wydarzeniami przez ponad 100-letnią historię puszczaństwa w Polsce przewinęło się więcej środowisk, które w mniejszym i większym stopniu czerpały z woodcraftu, wiele osób zapewne zdobywało Orle Pióra i działały mniejsze czy większe gromady, kręgi lub drużyny. Niestety nie dotarła do mnie o nich wiedza lub w sposób świadomy pominąłem je wybierając tylko te wydarzenia, które miały największy wpływ na rozwój polskiego puszczaństwa.

Należy też pamiętać, że o ile światowy skauting rozwijał się pod wpływem woodcraftu, o tyle do Polski woodcraft dotarł po skautingu i rozwijany był przez harcerzy jako element  pracy harcerskiej. Dopiero od wydania przez Klimanka Zwitka Kory Brzozowej wytworzył się osobny od dotychczasowego nurt zawierający wszystkie elementy myśli Setona. W związku z tym puszczaństwo w drużynach leśnych czy kręgach instruktorskich takich jak Krąg Czarnego Dębu jest tylko elementem metody rozumianym jako obozownictwo, bliskość przyrody i obrzędowość. Więcej o tych różnicach można przeczytać tutaj.

Jeśli uważasz, że coś powinno się znaleźć w zestawieniu to zostaw proszę komentarz. Pamiętaj, że jest to tylko ekstrakt, a nie artykuł opisujący całą historię.

Puszczaństwo przed II Wojną Światową

• 1912 – Bronisław Bouffał wydaje podręcznik dla harcerzy Boy Scauts. Indyanizm w wychowaniu, w którym po raz pierwszy zostają opisane działania E. T. Setona oraz jego organizacja.
• 1920 – Maria Rodziewiczówna wydaje Lato Leśnych ludzi, które w przyszłości staje się inspiracją dla wielu harcerskich działań.
• 1921 – Adam Ciołkosz zakłada Wolne Harcerstwo czerpiąc inspiracje z puszczaństwa. Ciołkosz również po raz pierwszy proponuje tłumaczenie terminu woodcraft na puszczaństwo.

• 1924 – Z inicjatywy Władysława Ludwiga zorganizowany zostaje pierwszy instruktorski Kurs Wigierski odwołujący się do elementów zawartych w puszczaństwie. Kursy organizowane są aż do wybuchu wojny.
• 1926 – Formują się pierwsze Kręgi harcerskiej rodziny puszczańskiej (m.in. Krąg Czarnego Dębu)
• 1932 – W wyniku popularyzacji wśród harcerzy puszczańskiego elementu obrzędowości jakim są miana, czasopismo Harcmistrz rozpoczyna prowadzenie rejestru mian puszczańskich i kontynuuje aż do wybuchu wojny. Mniej więcej w tym samym okresie powstają instruktorskie kręgi puszczańskie podzielone na gromady i zrzeszone w rodzinie puszczańskiej.
• 1935 – Leopold Ungeheuer wydaje Próby Wodzów, które to wymieniane są jako jedna z inspiracji puszczaństwa w Polsce.
• 1939 – Puszczaństwo i harcerstwo schodzą do podziemia.

Puszczaństwo w okresie PRL

• Niemal przez cały okres trwania okupacji sowieckiej rodziny puszczańskie i kręgi instruktorskie są inwigilowane i  działają w konspiracji.
• 1965 – Tadeusz Wyrwalski zainspirowany Hargravem i Setonem zakłada we Wrocławiu harcerski Szczep Drużyn Leśnych „Watra”. Jest propagatorem harcerstwa leśnego.
• 1988 – Tadeusz Wyrwalski wydaje Rozwój idei puszczańskiej 1902-1939 r.

Puszczaństwo w wolnej Polsce

• 1989 – Milan Klimanek w wyniku represji komunistycznych przenosi się z Czech do Katowic
• 1992 – Milan Klimanek wydaje Zwitek kory Brzozowej według E. T. Setona. Jest to pierwsze polskie wydanie. Klimanek staje się osią polskiego ruchu puszczańskiego w jego domu odbywa się wiele spotkań działaczy i sympatyków. Na spotkaniach pojawiają się liczni instruktorzy harcerscy i puszczanie w tym Tadeusz Wyrwalski, Ales Kapica, Rafał Łoziński, Adam Pyjor i Robert Bokacki. Klimanek Zakłada Biblioteczkę Walden, która staje się pierwszym wydawnictwem puszczańskim w Polsce.

• 1997 – 45. Drużyna Harcerzy Kraal założona w 1987 r. przez Adama Pyjora -Pytona staje się pierwszą drużyną harcerską realizującą program puszczański według Zwitka Kory Brzozowej
• 2000 – 2017  – Ma miejsce cykl pierwszych spotkań ruchu puszczańskiego pod nazwą „Sejm Puszczański” zainicjowanych przez Rafała Łozińskiego, a współtworzonych przez Kamila Makosa i Adama Pyjora (2000 Gniezno, Zlot ZHP; 2001 Bystrzyca Kłodzka, 2004 Jezioro Narie, 2007 Kielce, Zlot ZHP, 2008 Mińsk Mazowiecki, 2009 Jezioro Narie, 2017 Konstancin-Jeziorna)

• 2002 – 8. Mazowiecka Drużyna Skautowa założona przez Kamila Makosa w 1989 r., inspirująca się puszczaństwem, wplata do swojej pracy program zawarty w Zwitku Kory Brzozowej.
• 2004 – Umiera Tadeusz Wyrwalski
• 2006 – Umiera Milan Klimanek. Bilbioteczka Walden kończy działalność.
• 2009 – Wydanie zmienionego, błędnego tekstu Zwitka Kory Brzozowej tł. z języka czeskiego jako Zwój Kory Brzozowej, wyd. text. Jest to czwarte polskie wydanie (z błędnym numerem III oraz zmianą treści i obniżeniem wymagań wielu czynów w Księdze Orlich Piór). Pozytywnym efektem wydania była nowa fala popularności puszczaństwa w Polsce. Niestety w wyniku błędów w tekście obniżeniu uległa jakość programu puszczańskiego. Od tej publikacji wydawnictwo Text rozpoczyna stopniowe wznawianie wydawania książek o tematyce puszczańskiej.
• 2011 – Karol Stryjeński zakłada bloga Z błękitnym niebem! Jest to pierwszy portal o tematyce puszczańskiej w Polsce.
• 2013 – Ales Kapica uruchamia internetową encyklopedię puszczańską, na której publikuje również po Polsku.
• 2019 – z inicjatywy Dariusza Morsztyna w Republice Ściborskiej odbywa się zamknięte spotkanie przedstawicieli wybranych środowisk harcerskich inspirujących się puszczaństwem. Wśród obecnych znajduje się między innymi Adam Pyjor – Pyton.
• 2020 – Dariusz Morsztyn rozpoczyna budowę Muzeum Ruchu Puszczańskiego w Republice Ściborskiej eksponującego tradycję puszczaństwa w harcerstwie.

Powstanie pierwszej organizacji puszczańskiej w powojennej Polsce

• 15.10.2022 – w Konstancinie-Jeziornej z inicjatywy Rafała Łozińskiego, Roberta Bokackiego i Karola Stryjeńskiego powstaje Wielka Rada Orlich Piór. Jest to pierwsza, centralna, polska organizacja puszczańska. WROP zrzesza najbardziej zaangażowanych działaczy ruchu z całego kraju w tym instruktorów ZHP, ZHR i osoby niezrzeszone w organizacjach harcerskich. Za cele stawia sobie rozwój i popularyzację ruchu przy zachowaniu autonomii środowisk.

• 15.01.2023 – Miało miejsce pierwsze spotkanie przedstawicieli Wielkiej Rady Orlich Piór z naczelnictwem czeskiej Ligi Leśnej Mądrości w Ostravie. Nawiązanie współpracy pomiędzy organizacjami.
• 22.04.2023 – Odbyła się Konferencja Harcmistrzowska ZHP na temat Puszczaństwa zorganizowana w Konstancinie-Jeziornej z inicjatywy Roberta Bokackiego. Wśród prelegentów naczelnictwo Czeskiej Ligi Leśnej Mądrości i Julia Seton.
• 30.04.2023 – Odbył się pierwszy, ogólnopolski Sejm Puszczański w Polsce. Został zorganizowany w Wenecji, gm. Morąg przez Wielką Radę Orlich Piór. W Sejmie udział wzięli liczni przedstawiciele środowisk puszczańskich i harcerskich z całego kraju oraz naczelnictwo czeskiej Ligi Leśnej Mądrości. Na Sejmie nadano pierwsze cztery tytuły Sagamora w Polsce.
• 2023 – Trwają prace nad powołaniem Polskiej Ligi Puszczańskiej – jako federacji środowisk puszczańskich.