Milan Klimánek – Wayseeker
Milan Klimánek – jak głosi jego puszczańskie miano przez całe swoje życie poszukiwał drogi leśnej mądrości. Nie tylko odnajdował ścieżkę wiodącą do woodcraftu, ale poświęcił swoje życie żeby wskazywać ją innym.
Młodość Milana Klimánka
Milan Klimánek urodził się 4 stycznia 1922 r. w Śląskiej Ostrawie (dziś administracyjnie Ostrawa). Wychowywał się we wsi Dobra na Śląsku Cieszyńskim (Czechy). Młody Milan kształtował swój charakter pod wpływem ojca, który był zapalonym turystą i pionierem beskidzkiego narciarstwa. W ojcowskiej bibliotece bez trudu mógł znaleźć książki E. T. Setona, J. Londona czy J. F. Coopera. Pod wpływem licznej literatury przygodowej, dzienników podróżniczych i wychowania ojca Klimánek nabrał intymnej więzi z naturą.
Jako dorastający uczeń, w okresie liceum podejmował się prób poetyckich, a jego wiersze publikowane były na łamach czeskiej prasy młodzieżowej. („Studentsky časopis”, „Mlady Ostravsk”).
Droga Milana Klimánka do Puszczaństwa
Pierwszy kontakt z woodcraftem Milan Klimánek miał już w wieku dziecięcym. Będąc chłopcem przeczytał czeską adaptację Zwoju Kory Brzozowej i jako samodzielny strażnik woodcraftu podejmował się zdobywania Orlich Piór zawartych w tej księdze.
Nie mając jednak w pobliżu żadnych struktur puszczańskich Klimánek związał się z czeskim skautingiem. Najpierw był członkiem Korpusu Skautowego DTJ, a następnie w Związku Młodych Skautów (Svaz Junáků Skautů) w drużynie Józefa Liščara w Śląskiej Ostrawie.
Założył i prowadził również patrol wędrowniczy, który następnie rozwinął się w szczep „Nietoperze”.
Wayseeker na wojennej ścieżce
W trakcie aneksji Czech w przededniu II Wojny Światowej udzielał wsparcia armii czechosłowackiej w przeprowadzeniu ewakuacji ludności cywilnej ze Śląska Cieszyńskiego. Później, w trakcie okupacji był kurierem ruchu oporu. Pomimo trudnych, wojennych warunków nie zaprzestał działalności skautowej i dalej prowadził swój szczep. Był więziony i represjonowany przez Gestapo. Za swoją działalność skautową w trakcie wojny, otrzymał pamiątkowy, Brązowy Krzyż Skautowy „Za Ojczyznę” 1939-1945.
Powojenne losy skautowe Milana Klimánka
W latach 1945-1948 środowisko prowadzone przez Klimánka liczyło trzy drużyny męskie, jedną drużynę żeńską oraz watahę wilczków (młodszych chłopców, którzy nie byli jeszcze skautami). W latach pięćdziesiątych borykał się z rozwiązaniem skautingu w Czechosłowacji, a następnie z jego przywracaniem na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. Wówczas pełnił funkcję przy Śląskiej Radzie Okręgowej Junáka i zajmował się organizacją Leśnych Szkół.
Jednak mimo wszystko, od najmłodszych lat ciągnęło go w stronę Puszczaństwa. Przeświadczenie o tym, że woodcraft powinien być rdzeniem czeskiego Junáka nabrało mocy po jego kolejnej likwidacji w latach siedemdziesiątych. Doprowadziło to do pogłębienia kontaktów Klimánka z czeskimi działaczami puszczańskimi: Miłosławem Vavrdą i Liborem Pechą. Niestety sytuacja polityczna panująca w Czechosłowacji uniemożliwiła rozwinięcie się tam organizacji puszczańskiej.
Rozdział polski na ścieżkach Milana Klimánka
W latach siedemdziesiątych Milan Klimánek, w jednym z kurortów poznał Jadwigę Sosnkowską, która niedługo potem została jego drugą żoną. Dzięki małżeństwu Klimánek mógł uciec od represji Czechosłowackiego komunizmu do Polski, w której ograniczenia wolności były mimo wszystko nieco mniejsze. Przeniósł się więc do Katowic, gdzie w 1989 roku zamieszkał na stałe. Aż do śmierci Klimánkowie mieszkali przy ul. Różanej w Katowicach.
Milan Klimánek bardzo szybko nawiązał kontakt z powstającą w Pradze, czeską Ligą Leśnej Mądrości i został jej członkiem jako strażnik woodcraftu.
Pomimo podeszłego wieku nie zaprzestał swojej działalności na rzecz puszczaństwa. Wraz z żoną Jadwigą rozpoczął stopniowe tłumaczenie literatury woodcrafterskiej z języka czeskiego na polski. Wynikiem tych działań było powstanie wydawnictwa pod nazwą Biblioteczka Walden.
Biblioteczka Walden
Jako niestrudzony tłumacz i działacz woodcrafterski, Milan Klimánek wspólnie z żoną doprowadził do wydania w języku polskim szeregu książek o tematyce puszczańskiej przybliżając polskiemu społeczeństwu idee zapomniane jeszcze w latach dwudziestych.
Pierwszymi krokami było opublikowanie 4 listopada 1990 roku artykułu o E. T. Setonie oraz przetłumaczenie deklaracji programowej czeskiej Ligi Leśnej Mądrości. Do dorobku Biblioteczki Walden, a tym samym Milana Klimánka i jego żony Jadwigi Sosnkowskiej-Klimánek należy szereg publikacji E. T. Setona, L. Ruska, Jaromira Wolfa i innych autorów – w tym samego Klimánka.
Współpraca Milana Klimánka z LLM i ZHP
Niestety z czasem stosunki pomiędzy Klimánkiem a Ligą Leśnej Mądrości ulegały osłabieniu co doprowadziło do jego wystąpienia z organizacji w 1996 r. w wieku siedemdziesięciu czterech lat.
Niestety próby nawiązania szeroko zakrojonej współpracy z ZHP również nie osiągnęły spektakularnych rezultatów. Polskie harcerstwo, które rozwijało się na gruncie niepodległościowym, a następnie brało czynny udział podczas drugiej wojny światowej miało głębokie tradycje militarystyczne i nie było gotowe na puszczaństwo w swojej pierwotnej formie. Mimo to Milan Klimánek prowadził konferencje i wykłady dla polskich harcerzy. Liczni instruktorzy (w tym harcerze Chorągwi Śląskiej ZHP) odwiedzali go i korespondowali z nim niemal do jego śmierci. Następnie utrzymywali też kontakt z jego żoną Jadwigą. W ich liczbie warto wymienić T. Wyrwalskiego, R. Bokackiego czy R. Łozińskiego. Milan Klimánek do późnej starości zachował sprawność umysłową i podejmował starania mające na celu powstanie polskiej organizacji puszczańskiej pod nazwą „Leśne Junactwo”.
Puszczańskie ziarno rzucone na nieurodzajną glebę musiało mimo wszystko puścić kiedyś owoce. Dzięki działalności Milana Klimánka wielu polskich harcerzy (w tym ja) mogło mieć styczność z woodcraftem. Doprowadziło to do powstania podwalin pod polską organizację puszczańską, pierwszych kręgów i szczepów. Niestety o tym Milan Klimánek nie zdążył już się przekonać.
Milan Klimánek mając 94 lata, zmarł 30 września 2006 roku w Katowicach gdzie żył, mieszkał i wraz z żoną publikował u schyłku swoich dni. Tam również został pochowany (cm. przy ul. Francuskiej, sektor G – 39).
Na podstawie thewoodcraft.org oraz wspomnień świadków i znajomych.
Śledź mnie na FB lub IG
